Bornholm pierwszym regionem zero-waste w Europie
Duńska wyspa Bornholm zamierza być pionierem w kompleksowej polityce zero-waste. Do 2032 roku wszystkie powstające na wyspie odpady mają być albo poddane recyclingowi albo użyte powtórnie.
Bornholm jest popularnym miejscem do spędzania wakacji, słynie z pięknych ścieżek do turystyki rowerowej. Wyspiarze starają się by ich region był przodującym „zielonym regionem Europy”. Mając to na uwadze uchwalili długoterminowy plan działania.
Pod koniec 2018 roku samorząd Bornholmu przedstawił wizję rozwoju wyspy w dokumencie: „Bornholm wskazuje drogę – zero waste 2032” (Borholm viser vej – uden affald 2032). Głównym celem jest wdrożenie założeń polityki zero waste w życie. Bornholm chce w pełni przejść do gospodarki o obiegu zamkniętym i jednocześnie pokazać, że odpady mogą być postrzegane jako zasób, który można przetwarzać z korzyścią dla lokalnej społeczności.
Włodarze wyspy w polityce zero-waste widzą sposób na krajową i międzynarodową współpracę i pozyskiwanie środków finansowych. Doświadczenia i wiedza zdobyte podczas przejścia do gospodarki zero waste może posłużyć innym regionom zainteresowanym takimi rozwiązaniami.
Powierzchnia wyspy to 588 km2, na Bornholmie żyje ok. 40 000 mieszkańców.
Jak Duńczycy planują przejście do zero waste?
Duńscy decydenci mają świadomość, że odejście od składowania odpadów wymaga całego wachlarza nowych zachowań, zwyczajów, prawa, regulacji, sposobów zarządzania.
Zmiana przeprowadzana jest przy powszechnej aprobacie społecznej i przy czynnym udziale mieszkańców. To od ich konsekwencji będzie zależało, jak odpady będą sortowane i przygotowane do odbioru. Dobrze przygotowane śmieci są podstawą gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ, tzw. Circular economy).
Bornholm dąży do maksymalizacji wykorzystania lokalnych zasobów.
Założenia wyglądają następująco:
– Stworzenie 1 000 nowych miejsc pracy w sektorze recyclingu i odzysku odpadów
– Odpady organiczne będą przetwarzane na energię przez kompostowanie lub biogazyfikację. Część odpadów będzie przeznaczana na nawozy.
– Mieszkańcy Bornholum będą używać ponownie wszystkiego od mebli dziecięcych po ubrania, korzystając z nieformalnych wydarzeń jak np. pchle targi.
– „Społecznie odpowiedzialne” zakłady rzemieślnicze będą naprawiać wszystko począwszy od starych rowerów na niechcianych kuchniach kończąc.
– Szkoły, przedszkola i inne instytucje edukacyjne oraz pozostałe jednostki samorządowe będą zobowiązane do ograniczania i sortowania odpadów.
– Dzieci i młodzież będą edukowani w zakresie odpadów od przedszkola do 9 klasy (15 roku życia)
– Dobre praktyki wprowadzane na Bornholmie będą nie tylko przyciągać turystów, ale też turyści mają możliwość być ambasadorami zmiany
– Cała infrastruktura turystyczna zostanie przeprojektowana pod kątem polityki zero waste.
– Wprowadzona będzie szeroko zakrojona oferta wypoczynkowo-edukacyjna skierowana na odwiedzających Bornholm.
Opracowane przez Samorząd Bornholmu założenia strategii zero waste można pobrać tutaj (wersja tylko w języku duńskim).
Maria Filcek