Na wyjeździe studyjnym w Chełmie razem z Lubelskim Ruchem Miejskim i lokalnymi aktywistami rozmawialiśmy z prezydentem Chełma o wyzwaniach i planach miasta m.in.:

• o planowanym przeniesieniu różnych centralnych instytucji do miasta (m.in. Centrum usług wspólnych ZUS i NFZ, centrum doradztwa PFR), czyli planowanej przez Rząd deglomeracji.
• o rewitalizacji osiedla Dyrekcja

Co warto zobaczyć w Chełmie?

Przede wszystkim Oddział Wschodniej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych. To jedna z większych inwestycji II RP (gdyby nie wojna, mogła by być porównywana do budowy Gdyni). W skład Dyrekcji wchodzi Gmach, obecnie zajmowany przez samorządowe instytucje modernistyczny biurowiec, będący centralnym punktem założenia. Na m.in. jego potrzeby miała powstać cała dzielnica – Nowe Miasto, przewidziana dla pracowników kolei. Łącznie 25 tys. mieszkańców. Tyle samo mieszkańców miało wtedy całe miasto Chełm!

Ówczesne osiedla mieszkalne to głównie styl dworkowy oraz modernizm. Zawód kolejarza w owych czasach był bardzo prestiżowym zajęciem. Świadczyć może o tym, że M2 budowane w ramach Dyrekcji miały 70 m2. Architektura jest czytelna i spójna do dzisiaj. Wpisanie założenia do rejestru zabytków pozwoliło uchronić budynki przed przypadkowymi przebudowami.

Gorzej wygląda przestrzeń między budynkami. To co pierwotnie miało być zielonymi przestrzeniami publicznymi zajmującymi 50-60 proc. założenia dziś w dużej mierze przypomina nieco chaotycznie zabudowane i rozparcelowane ogródki działkowe albo jest dzikim parkingiem, ew. takim z blaszanymi garażami. Stąd pomysł na rewitalizację, o której m.in. rozmawialiśmy z prezydentem Jakubem Banaszkiem.

Do Chełma najpewniej jeszcze wrócimy, opowiemy wam wtedy więcej o kredzie, którą wydobywa się tutaj od XIII wieku. Kiedyś, drążąc korytarz wiodące prosto z piwnic śródmiejskich kamienic, dziś w kopalni odkrywkowej.

Zobaczcie fotorelację z naszego wyjazdu

Nie, to nie Stare Bielany…

… to Osiedla Dyrekcja wybudowane w latach 1928-39 w związku z zamiarem przeniesienia z Radomia do Chełma Wschodniej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych.

Wojna ostatecznie przerwała budowę osiedla, ale udało się zbudować ponad 70 proc. Zabudowy. Sama dyrekcja kolejowa nie została jednak nigdy przeniesiona. Dzielnica Nowe Miasto budowana na potrzeby dyrekcji kolejowej miała pomieścić 25 tys. Mieszkańców. Oznaczałoby to podwojenie ilości mieszkańców!

Na czym zbudowane jest osiedle Dyrekcja i cały Chełm? Na kredzie, którą wydobywano tu od XIII wieku. Wejścia do podziemi w W XVII wieku na 100 domów znajdujących się w centrum miasta 80 miało prywatne wejście do podziemi, skąd mieszkańcy wydobywali kredę.

Kredy wciąż wydobywa się dużo.

Bardzo dużo. Na potrzeby cementowni widocznej w tle. 2,5 mln ton rocznie!

Zachęcamy Was do odwiedzin Chełma! Dostaniecie się tam pociągiem. Jest bezpośrednie połączenie WAW-CHEŁM!