Czym jest kooperatywa mieszkaniowa?

Zgodnie z procedowanym projektem członkowie kooperatywy mieszkaniowej działają w celu realizacji przedsięwzięcia mającego na celu zaspokojenie ich potrzeb mieszkaniowych oraz potrzeb mieszkaniowych osób z nimi zamieszkujących. Członkami takiego zrzeszenia mogą być wyłącznie osoby fizyczne, które samodzielnie realizują proces inwestycyjny na podstawie umowy spółki cywilnej albo umowy kooperatywy mieszkaniowej. Po zakończeniu budowy umowa rozwiązuje się, dochodzi do wyodrębnienia lokali mieszkalnych i ich zbycia na rzecz członków, w wyniku czego powstaje wspólnota mieszkaniowa. W porównaniu ze spółdzielnią mieszkaniową działalność kooperatywy jest mniej sformalizowana i bardziej odpowiada potrzebom mniejszym grup osób wspólnie chcących wybudować budynek.

Wspólny dom można wybudować samodzielnie

Budowanie w formie kooperatywy mieszkaniowej to alternatywa dla zakupu mieszkania od dewelopera, szczególnie ciekawa dla osób aktywnych, które chcą mieć wpływ na miejsce zamieszkania. Budynek oraz jego otoczenie można dostosować do potrzeb uczestników inicjatywy. Dużo zależy od woli i wyobraźni zaangażowanych osób. Tego samego zwykle nie można oczekiwać od mieszkań w budynkach deweloperskich budowanych przede wszystkim w celu osiągnięcia zysku, często kosztem części wspólnych i bez poszanowania przestrzeni publicznej. Ważnym aspektem jest także fakt, że przy tym modelu budowania uczestnicy mają wpływ na to z kim będą mieszkać (często członkami kooperatyw są osoby, które się wcześniej znają) i dzięki wspólnemu zaangażowaniu tworzy się silna wspólnota sąsiedzka.

Członkowie kooperatywy na początkowym etapie inwestycji wspólnie ustalają swoje potrzeby i decydują m.in. o wyborze działki, wielkości mieszkań, udogodnieniach w budynku, dostępności przestrzeni wspólnej. Jeżeli takie są ich preferencje mogą przeznaczyć jedno pomieszczenie na pokój dla gości, stworzyć przestrzeń do pracy, kawiarnię sąsiedzką, która może być otwarta dla osób spoza wspólnoty, siłownię, taras na dachu z placem zabaw czy sąsiedzki ogródek. Po ustaleniu oczekiwań członkowie spotykają się z architektem w celu omówienia projektu i rozpoczęcia procesu inwestycyjnego.

Wybudowanie budynku mieszkalnego przez kooperatywę może być tańsze od zakupu mieszkania na rynku deweloperskim. W projekcie ustawy podaje się, że takie koszty mogą być niższe o 20-30 %. Dlatego budowanie w ramach kooperatyw y może być także alternatywą dla osób, które nie mogą sobie pozwolić za zakup mieszkania po cenie rynkowej, na przykład ze względu na ograniczoną zdolność kredytową.

Wsparcie ze strony samorządów

Aby model budowania w ramach kooperatywy mógł stać się bardziej popularny potrzebne jest wsparcie samorządów. Zgodnie z projektem ustawy gminy będą mogły sprzedawać działki pochodzące z ich zasobów w przetargach adresowanych wyłącznie do kooperatyw. Cena działki będzie mogła być rozłożona na raty, a członkowie kooperatywy, po spłacie części rat, będą mogli wystąpić z wnioskiem o udzielenie bonifikaty.

Poza pomocą, która została wskazana w projektowanej ustawie, samorządy mogą również wspierać kooperatywy w inny sposób, np. oferując pomoc prawną, doradztwo w zakresie projektowania budynku czy podczas negocjacji z bankiem w sprawie pozyskania kredytu. Samorządy mogłyby także pomagać kontaktować się osobom, które chciałyby wybudować budynek w ramach kooperatywy.*

Korzyści dla gminy

Powstawanie kooperatyw to także szansa dla prowadzenia przez samorządy różnorodnej polityki mieszkaniowej, nieograniczającej sposobu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych do wynajmu i zakupu mieszkania na rynku wtórnym lub pierwotnym. Dzięki takim inicjatywom powstaje wartościowa przestrzeń miejska w większym stopniu odpowiadająca potrzebom mieszkańców. Ponadto są realizowane cele samorządów zainteresowanych kształtowaniem wysokiej jakości zabudowy, dogęszczaniem miasta czy wzrostem bezpieczeństwa poprzez budowanie silniejszych więzi społecznych.

Gmina może sprzedawać kooperatywom działki, którymi z różnych względów nie są zainteresowani deweloperzy, np. z uwagi na ich wielkość. Kooperatywy mogą również aktywnie uczestniczyć w  procesie rewitalizacji istniejących budynków. Członkowie mogą zaadaptować do swoich potrzeb zdegradowaną kamienicę czy opuszczoną halę przemysłową.

Kooperatywy mogą przyczynić się do realizacji celów zawartych w miejskim dokumencie strategicznym Warszawa 2030. Jednym z takich celów jest bowiem budowanie wspólnoty mieszkańców aktywnie angażujących się w życie miasta oraz alternatywne i innowacyjne sposoby zaspokajania potrzeb mieszkaniowych osób o zróżnicowanych dochodach i oczekiwaniach. Propagowane ma być ponadto tworzenie budynków i osiedli mieszkaniowych stanowiących integralną część otoczenia, zapewniających wysoką jakość przestrzeni wspólnych.

Jesteś zainteresowany i chcesz się dowiedzieć więcej o kooperatywie mieszkaniowej? Zapraszamy do kontaktu mailowego.

Autorką artykułu jest  Joanna Marcinkowska.

* Dobrym przykładem takiej działalności jest wsparcie, jakie uzyskały kooperatywy od władz Wrocławia, które poza pomocą w uzyskaniu działki, zaangażowały się także w wielu wskazanych wyżej obszarach. Więcej informacji można znaleźć na >>> stronie internetowej.