8 października 2025 r. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, Marcin Dawidowicz, wpisał Tor kolarski RKS „Orzeł” (znany też jako Nowe Dynasy) z 1972 r., projektu inż. Janusza Kalbarczyka, do rejestru zabytków.

To ważna wiadomość dla organizacji i sąsiadów, którzy od ponad 8 lat dbają o kolarskie i robotnicze dziedzictwo Kamionka i Grochowa oraz o to, by przy Podskarbińskiej 11 powstało miejsce odpowiadające na potrzeby lokalnej społeczności. To także nowy rozdział w pełnej zwrotów akcji historii terenów po RKS „Orzeł”. Po rewitalizacji betonowy tor wraz z sąsiednią halą sportową „Orzeł” z 1939 r., projektu Macieja Nowickiego, mogą stać się rozpoznawalnym symbolem dzielnicy – jak popularny tor łyżwiarski na Stegnach. Może tu powstać zielone, ogólnodostępne miejsce, w którym historia polskiego kolarstwa splata się z rekreacją i oddolną kulturą. Połączenie różnych funkcji, oparte na wynikach konsultacji – z wykorzystaniem błoni toru i jego wnętrza – jest realne. Pokazują to liczne wizualizacje oraz działające już zabytkowe tory w Europie, np. Motovelodromo w Turynie.

Tor kolarski w Turynie

Wpis do rejestru zabezpiecza teren przed zabudową kubaturową – przed dobrze znaną „betonozą”. W aktualnej wersji planu ogólnego obszar toru przewidziano dziś pod usługi i zabudowę aż do 15 m wysokości! Nie stać nas na dalszą zwłokę. Od 2018 r., gdy Podskarbińską 11 przejęła dzielnica Praga-Południe, nie wydarzyło się tam nic. Przez te lata burmistrz Tomasz Kucharski odmawiał wstępu mieszkańcom, animatorom kultury i sportu, a nawet francuskiej telewizji, która chciały nakręcić dokument o tym miejscu. Dzielnica rządzona od ponad 20 lat przez KO nie wyrażała też zgody na oddolne wydarzenia. Z jednym niechlubnym wyjątkiem – na publicznym terenie działa prywatna szkoła nauki jazdy, dla której brama jest zawsze otwarta. W tym czasie nie zabezpieczono też zabytków, które przez zaniechania po prostu się sypią.

Mieszkańcy walczący o wpis toru do rejestru zabytków na terenie toru

Dziękujemy mieszkańcom za blisko 1400 podpisów pod wnioskiem o konsultacje społeczne i udział w nich, a także za ponad 500 uwag do planu miejscowego dla rejonu ulicy Podskarbińskiej.
Dziękujemy organizacjom Kamień i co?, stowarzyszeniu Wiatrak, Kolonii Praussa oraz stowarzyszeniu Porozumienie dla Pragi za wspólne złożenie wniosku o wpis toru do rejestru – warto było.
Konserwatorowi gratulujemy suwerennej, rozsądnej i opartej na merytorycznych przesłankach decyzji. To mocny impuls do rewitalizacji terenów po RKS „Orzeł”, z korzyścią dla wszystkich mieszkańców stolicy!