1. Organizowanie transportu publicznego na jednym szczeblu samorządu

Obecnie odpowiedzialność jest rozmyta: transport organizują (lub nie) gminy powiaty i województwa. Brakuje w Polsce kompetentnych kadr do organizacji transportu publicznego. Naturalną bazą do tworzenia zespołów organizujących i koordynujących transport publiczny w regionach są urzędy marszałkowskie. Za organizacją transportu publicznego na poziomie województw przemawiają też korzyści skali i pozytywne efekty koordynacji różnych gałęzi transportu na jednym szczeblu.

2. Wspólne organizowanie przewozów autobusowych i kolejowych

Transport to jeden system i poszczególne gałęzie nie mogą funkcjonować w oderwaniu od siebie. Model transportowy powinien opierać się o kolej, a autobusy powinny dowozić pasażerów do linii kolejowych i jeździć tam, gdzie kolej nie dociera. Kluczowa jest współpraca z samorządami gminnymi i powiatowymi – to już w Polsce działa, w Kluczborku, czy Raciborzu gminy współfinansują przewozy organizowane przez powiat.

3. Transport publiczny alternatywą dla samochodu

Rozkład jazdy i sieć połączeń powinny być dostosowane do potrzeb pasażerów, a nie życie pasażerów dostosowane do rozkładu jazdy.

4. Minimalne standardy zapewniające bezpieczeństwo transportowe:

• • sieć połączeń użyteczności publicznej
  • co najmniej 4 pary połączeń na dzień między sąsiadującymi gminami, a także pomiędzy sąsiadującymi miastami powiatowymi
  • regularne kursy przez cały dzień, również w soboty, niedziele i święta
  • przystępne ceny biletów
  • integracja taryfowa (wspólny bilet, wspólne ulgi)
  • stabilny rozkład jazdy
  • tabor dostosowany do osób starszych, z niepełnosprawnościami, z wózkiem

5. Nowy system finansowania

Zamiast obecnych dopłat do biletów ulgowych postulujemy dotację celową dla samorządu z budżetu państwa na współfinansowanie i organizowanie transportu publicznego. Rynek powinien być regulowany, ale konkurencyjny tj. otwarte przetargi na przewozy/obsługę linii transportu publicznego. Wieloletnie umowy z przewoźnikami zapewnią możliwość zakupu ekologicznego taboru przystosowanego do przewozu osób o ograniczonej sprawności ruchowej.

Premiowanie samorządów, które:

• Otwierają przewozy szkolne
• Zawierają porozumienia z innymi samorządami
• Organizują transport tam gdzie go do tej pory nie było

Zgodnie z szacunkami z kwietnia 2018 r. nawet 14 mln osób w Polsce pozostawało bez dostępu do zorganizowanego transportu zbiorowego. Od tego czasu po cichu kolejni przewoźnicy ogłaszali obcięcie połączeń lub ich likwidację. Mapa białych plam wciąż się powiększa. Właściwe zdiagnozowanie problemu to w polityce połowa sukcesu. Dlatego cieszy, że wśród postulatów wyborczych Prawa i Sprawiedliwości ogłoszonych przez Jarosława Kaczyńskiego znalazł się ten o walce z wykluczeniem transportowym „Polski średnich miast”. Jednak od właściwej diagnozy do faktycznego rozwiązania problemu droga jest długa, i największą przeszkodą nie są wcale pieniądze. Warszawa wydaje prawie 3 mld na transport miejski. Za połowę tej kwoty możemy zorganizować transport publiczny w całym kraju.

Problem wykluczenia transportowego dotyka wszystkich, ponad podziałami ideowymi i partyjnymi. Liczymy, że taki konsensus będzie możliwy do osiągnięcia również w Sejmie. Dlatego apelujemy do parlamentarzystów wszystkich opcji politycznych o przyłączenie się do prac na rzecz tej zmiany. Walka z wykluczeniem transportowym milionów Polaków jest bowiem w interesie zarówno koalicji rządzącej, jak i partii opozycyjnych.

Kontakt dla dziennikarzy:

• Jan Mencwel 797 232 047
• Bartosz Brzyski 514 401 917