Takie pytanie zadawało sobie wielu mieszkańców Warszawy i okolic Jeziorka Czerniakowskiego po przyjęciu Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego rejonu Czerniakowa Południowego 4 lipca 2019 r. Temat został nagłośniony przez czołowe media, wszyscy pytali, jak można ochronić rezerwat Jeziorka Czerniakowskiego. Ostatnio zrobiło się znowu cicho, ale są mieszkańcy, dla których temat ochrony Jeziorka Czerniakowskiego jest dalej priorytetem. To właśnie oni skierowali petycję do prezydenta m.st. Warszawy Rafała Trzaskowskiego.

Od kilkunastu lat Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba walczy o ochronę Jeziorka jako przyrodniczej enklawy w wielkim mieście z wysoką bioróżnorodnością rezerwatu, gdzie występuje wiele rzadkich i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt. Członkowie towarzystwa zajmują się również promocją i prawidłowym zagospodarowania rezerwatu Jeziorko Czerniakowskie i jego okolic.

Do tego czasu Towarzystwo zajmowało się:

1. Znalezieniem rozwiązania problemu wysychania Jeziorka, co może doprowadzić do kurczenia i osuszania rezerwatu, a w konsekwencji spowoduje zmniejszenie liczby gatunków zwierząt.

Towarzystwo zwraca uwagę na to, że do wysuszenia Jeziorka przyczyniły się różne inwestycje budowlane, które zatwierdzały władze miasta. Nieustająca zabudowa zlewni Jeziorka, ograniczająca możliwość zasilania w wodę gruntową i opadową jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń. Pobór wód podziemnych, brak dopływu wód z Wisły, zmiany klimatyczne (częste okresy suszy hydrologicznych) przyczyniają się do szybszego od naturalnego procesu wypłycania i zmniejszania powierzchni lustra wody tego zbiornika. Jednocześnie mimo zakończenia 9-letnich badań naukowych nad rezerwatem w 2016 i licznych spotkań, pism i monitów towarzystwa miasto do tej pory nie zleciło opracowania Koncepcji Poprawy Warunków Hydrogeologicznych w Zbiorniku Jeziorko Czerniakowskie.

2. Utrzymaniem porządku i czystości nad Jeziorkiem, tylko za pomocą oddolnych działań obywateli i organizacji społecznych.

Teren rezerwatu i jego otuliny przez długie lata funkcjonował bez efektywnego nadzoru ze strony władz Warszawy. Były tu składowane setki ton śmieci, gruzu, odpadów. Liczne wnioski mieszkańców o oczyszczenie Jeziorka i jego najbliższej okolicy pozostawały bez odpowiedzi. Głosami mieszkańców Warszawy został zrealizowany z budżetu partycypacyjnego 2015–2017, projekt Fundacji Ja Wisła „Ścieżka Edukacyjna dla Jeziorka Czerniakowskiego”: wywieziono 600 ton odpadów, wytyczono ścieżkę o długości 4,5 km, ustawiono pomosty i kosze wiklinowe, wykonano liczne nasadzenia drzew. W tym czasie działał skutecznie Strażnik Jeziorka Czerniakowskiego. Ze ścieżki zaczęli korzystać mieszkańcy, rodziny z dziećmi, wycieczki szkolne, pasjonaci, studenci uczelni, ludzie uprawiający sporty. Jednak projekt partycypacyjny się skończył, a miasto, które przejęło ścieżkę pod swoją pieczę, mimo licznych wniosków mieszkańców nie zabezpieczyło jej odpowiednio i znowu nastąpiła degradacja.

3. Edukacją dotyczącą wartości Jeziorka

Towarzystwo organizowało m.in. plenerową wystawę o ptakach Jeziorka, połączoną z wydaniem albumu zdjęć, spacery wokół Jeziorka z przewodnikiem, wykłady specjalistów. Przy ścieżce wytyczonej w ramach opisanego wyżej projektu powstało 50 tablic edukacyjnych. Niestety i tutaj po przejęciu przez miasto infrastruktura ścieżki edukacyjnej została w części zniszczona i spalona.

4. Przeciwdziałaniem zabudowywaniu otuliny rezerwatu i jego ochroną

Towarzystwo uczestniczyło czynnie w tworzeniu korzystnego dla rezerwatu Planu Ochrony Rezerwatu Jeziorko Czerniakowskie. Batalia trwała przez 3 lata; w wyniku protestów Towarzystwa, mieszkańców i ekologów dwa kolejne projekty planu trafiły do kosza. Ostateczny, uchwalony w 2012 roku plan zawierał już znacznie zwiększony procent powierzchni biologicznie czynnej. W 2010 roku Towarzystwo zebrało 1711 podpisów mieszkańców pod listem otwartym do prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz w sprawie obrony rezerwatu. Obecnie, już od kilku lat, Towarzystwo przeciwstawia się rozbudowie kompleksu sportowego KS Delta, w tym powstaniu nowego budynku o powierzchni 1700 metrów kwadratowych zaledwie 50 metrów od granic rezerwatu.

Żadne działania Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Miasto Ogród Sadyba, by ochronić Jeziorko Czerniakowskie, nie otrzymywały wystarczającego wsparcia władz Warszawy. Przeciwnie: zaniechania ratusza wręcz przyczyniły się do pogorszenia stanu Jeziorka Czerniakowskiego i jego otoczenia. W związku z tym Towarzystwo zdecydowało się skierować petycję do prezydenta m.st. Warszawy Rafała Trzaskowskiego w sprawie ratowania Rezerwatu Jeziorko Czerniakowskie. Autorzy i sygnatariusze petycji domagają się gwarancji, że zabezpieczone zostaną otulina rezerwatu i wysokość tafli wody w jeziorku oraz że zostaną podjęte natychmiastowe działania zmierzające do kompleksowej ochrony rezerwatu! Wspólne działania na rzecz ochrony lokalnego dziedzictwa przyrodniczego mają nas również ochronić przed gwałtownie pogarszającymi się warunkami klimatycznymi.

Więcej informacji o działaniach Towarzystwa na:

https://www.miasto-ogrod-sadyba.pl/

https://www.facebook.com/tskmos/