Jak powstają nazwy ulic? 

Czy  myśleliście  kiedyś o tym, w jaki sposób nowe ulice otrzymują swoje nazwy, albo dlaczego na małym skwerze niedaleko waszego miejsca zamieszkania pojawiła się nagle tabliczka z nową nazwą? Okazuje się, że nie dzieje się to w tajemniczych okolicznościach. Każdy i każda z nas może mieć wpływ na to, jaką nazwę dostanie mała alejka w pobliskim parku.

 

Kto może zaproponować nową nazwę dla ulicy?

O nową nazwę, która może zostać wykorzystana, może zabiegać:

• Prezydent m. st. Warszawy,
• Rada m.st. Warszawy, jej komisje, Rady Dzielnic,
• grupa co najmniej 5 radnych Rady m. st. Warszawy lub Radnych Dzielnicy
• grupa co najmniej 15 pełnoletnich osób zamieszkałych w Warszawie albo
• wspólnoty mieszkaniowe, właściciele terenu itp. 

Do propozycji nazwy należy podać uzasadnienie wyboru jeśli nazwa ma jedynie trafić do Banku Nazw. W przypadku, gdy zaproponowana we wniosku nazwa dotyczy konkretnego obiektu miejskiego i nie pochodzi z Banku Nazw, konieczne jest również wskazanie lokalizacji. W przypadku nazw pamiątkowych należy ponadto dołączyć informacje encyklopedyczne wraz ze źródłami oraz co najmniej 200 podpisów pełnoletnich mieszkańców Warszawy popierających wniosek.

 

Co to jest Bank Nazw?

Bank Nazw m.st. Warszawy jest prowadzony, aktualizowany i udostępniany przez Biuro Kultury Urzędu m.st. Warszawy. Umieszcza się w nim zgłoszone propozycje nazw, które mogą zostać wykorzystane potem w nazewnictwie miejskim.

 

Gdzie znaleźć wniosek i jak go złożyć?

Wzór wniosku możesz pobrać na stronie warszawa19115, a złożyć go możesz na kilka sposobów:

• osobiście w urzędzie np. w wydziale obsługi mieszkańców w dowolnym urzędzie dzielnicy,
• pocztą na adres: Biuro Geodezji i Katastru Urzędu m.st. Warszawy lub
• przez internet na stronie www.gov.pl – przez skrzynkę ePUAP lub e-Doręczenia.

 

Ile trwa procesowanie wniosku?

Niestety, procedura akceptacji nazwy dla obiektów miejskich może potrwać kilka miesięcy. Związane jest to z koniecznością uzyskania wielu opinii, między innymi od:

• Zespołu Nazewnictwa Miejskiego,
• komisji Rady m.st. Warszawy oraz
• rady odpowiedniej dzielnicy m.st. Warszawy.

Po akceptacji wniosku nazwa trafia do Banku Nazw, jeśli została zgłoszona bez wskazania konkretnej lokalizacji. Jeżeli natomiast wniosek dotyczył nadania nazwy określonemu obiektowi nazwa zaczyna obowiązywać.

 

Jak wygląda nazewnictwo ulic w praktyce? Ile ulic na Mokotowie nosi imiona kobiet?

W całej Warszawie mamy 5873 ulic i innych obiektów miejskich, z czego około 158 upamiętnia kobiety*. To jedynie 2,7%. Na Mokotowie mamy 523 ulice (na 595 obiektów), z czego 4 nosi imiona kobiet*, a stanowi to 0,76% wszystkich unikalnych nazw ulic. Są to:

• ul. Anny Radziwiłł
• ul. Barbary Ludwiżanki
• ul. Heleny Kozłowskiej
• ul. Marii Cetysówny

Inne miejskie obiekty na Mokotowie noszące nazwiska kobiet to głównie niewielkie alejki parkowe, które pełnią funkcję ciągów pieszych lub chodników:

• Aleja Aliny Szapocznikow
• Aleja Aliny Ślesińskiej
• Aleja Barbary Zbrożyny
• Aleja Katarzyny Kobro
• Aleja Ludwiki Nitschowej
• Aleja Marii Jaremy
• Skwer Anieli Steinsbergowej
• Skwer Jolanty Brzeskiej
• Skwer Olgi i Andrzeja Małkowskich
• Pasaż Stefanii Grodzieńskiej

Biorąc pod uwagę również nazwy alei, skwerów i pasaży daje to łącznie 14 obiektów miejskich nazwanych po postaciach kobiet. Dla porównania, samych nazw ulic nazwanych na cześć mężczyzn o imieniu Jan jest 13.

 

W 2018 roku jako stowarzyszenie Miasto Jest Nasze, razem z Fundacją na rzecz Równości, stworzyliśmy petycję „Ulice Dla Kobiet”, mającą na celu zwrócenie uwagi na tę nierówność w nazewnictwie. W 2021 roku Siostrzeństwo Herstoryczne ponownie podniosło temat, proponując już bezpośrednio 15 różnych nazw ulic upamiętniających zasłużone kobiety. Jak dotąd, niewiele się w tej kwestii zmieniło.

 

Dlatego zachęcamy do zgłaszania propozycji nazw dla obiektów miejskich do Banku Nazw, może już niedługo zamieszkacie przy ulicy Heleny Syrkus lub Haliny Skibniewskiej?

 

 

*dane na wrzesień 2025, źródło: https://ulice.um.warszawa.pl/ 

Źródła [dostęp z wrzesień 2025]: 

• Nadawanie nazw ulicom i placom publicznym, drogom wewnętrznym i innym obiektom miejskim
• UCHWAŁA NR LV/1383/2017 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
• WYTYCZNE dotyczące zasad nadawania nazw ulicom, placom i innym obiektom miejskim w Warszawie
• https://adresy.um.warszawa.pl/wyszukiwanie/faces/punktyAdresowe.xhtml
• https://warszawa.naszemiasto.pl/w-warszawie-pojawi-sie-15-kobiecych-nazw-ulic-aktywisci/ar/c1-8145575
• https://miastojestnasze.org/nasze-akcje-projekty/ulice-dla-kobiet-2/