Jane Jacobs

Partycypacja  Ruchy miejskie  8 marca 2019

Blokowała plany realizacji modernistycznej wizji miasta dla samochodów w Nowym Jorku. Krzyczała głośno o rzeczach, na których rzekomo nie miała prawa się znać. Upór i siła woli pozwoliły jej wprowadzić innowacyjne myślenie o mieście i przekonać tysiące ludzi. Jane Jacobs pod wieloma względami była, mówiąc językiem memów, „typową aktywistką miejską”.

Jane Jacobs

Miejski aktywizm Jane Jacobs rozpoczął się pod koniec lat pięćdziesiątych, gdy podjęta została decyzję o przecięciu osiedla Greenwich Village na nowojorskim Manhattanie autostradową estakadą. Budowa Lower Manhattan Expressway oznaczałaby zburzenie kilkuset budynków, likwidację lokalnych przedsiębiorstw i wysiedlenie tysięcy mieszkańców. Pomysł ten wpisywał się w obowiązującą w powojennej urbanistyce doktrynę modernizmu, głoszącą prymat automobilu oraz separację ruchu pieszego i kołowego.

Dla Jane Jacobs ulica była sercem miasta. Odpowiednio zaprojektowana, pełna sklepików, restauracji i barów otwartych w różnych godzinach, przez całą dobę pełna ludzi. Jej postulaty i wizja przyjaznego miasta projektowanego z perspektywy użytkowników ulicy, które opisała w artykule Śródmieście jest dla ludzi (ang. Downtown is for People) opublikowanym w magazynie Fortune w 1958 roku, są nadal aktualne.

Walka Jane Jacobs i Roberta Mosesa (nowojorskiego komisarza ds. planowania przestrzennego) na temat budowy autostrady trwała przeszło 10 lat i skończyła się ostatecznie zwycięstwem mieszkańców w 1971 roku, gdy plany te ostatecznie zarzucono.

W międzyczasie Jane Jacobs wydała książkę „Śmierć i życie wielkich miast Ameryki”, która pozostaje do dziś obowiązkową lekturą urbanistów, badaczy miasta i, naturalnie, miejskich aktywistów. Niemal 60 lat po wydaniu tej przełomowej książki wiemy już, że miała ona fundamentalne znaczenie dla rozwoju wiedzy o urbanistyce wielkich miast.

O Jane Jacobs – dziennikarce, działaczce na rzecz praw człowieka, krytyczce architektury, filozofce miast – która zrewolucjonizowała myślenie o miastach, powstał film „Obywatelka Jane. Walka o miasto” (ang. Citizen Jane: Battle for the City).

Jane Jacobs [TYPOWA MIEJSKA AKTYWISTKA] to pierwszy z cyklu artykułów, z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet, przybliżających sylwetki wyjątkowych kobiet, aktywistek, które zmieniły oblicza swoich miast.

Udostępnij